Kolot Peyniri Nedir?
Kolot peyniri, özellikle Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak tüketilen geleneksel bir Türk peyniridir. Genellikle taze olarak tüketilen, hafif tuzlu ve lor peynirine benzer bir yapıya sahiptir. Yöresel olarak "çökelek" veya "keş" adıyla da bilinir. İnek, koyun veya keçi sütünden yapılabilir ve doğal yöntemlerle mayalanır. Aşağıda, evde kolot peyniri hazırlama ve pişirme sürecini adım adım anlatıyoruz.
Malzemeler
- 5 litre çiğ süt (tercihen tam yağlı inek veya koyun sütü)
- 1 yemek kaşığı tuz (yaklaşık 10-15 gram)
- 1 yemek kaşığı limon suyu veya sirke (alternatif olarak peynir mayası kullanılabilir)
- 1 litre su (peynirin süzülmesi için)
- İsteğe bağlı: Kuru nane veya pul biber (lezzet katmak için)
Hazırlık Süreci
- Sütü geniş bir tencereye alın ve orta ateşte ısıtmaya başlayın. Sütün kaynamasını önlemek için sürekli karıştırın. Sıcaklık 85-90°C'ye ulaştığında (kaynamaya yakın), altını kısın.
- Limon suyu veya sirkeyi ekleyin ve 2-3 dakika karıştırın. Sütün kesilmesini bekleyin; peynir altı suyu ayrılıp topaklanma oluşacaktır. Eğer peynir mayası kullanıyorsanız, mayayı talimatlara göre ekleyin ve 30-40 dakika bekletin.
- Oluşan peynir topaklarını bir kevgir veya temiz bir tülbentle süzün. Peynir altı suyunu başka bir kaba alarak saklayabilirsiniz (örneğin, çorba yapımında kullanılır).
- Süzülen peyniri soğuk suyla hafifçe yıkayın ve fazla suyunu sıkmak için tülbentle iyice sarın. Üzerine ağırlık koyarak 1-2 saat bekletin, böylece peynirin kıvamı sıkılaşır.
- Peyniri tuzla harmanlayın ve isteğe bağlı olarak nane veya biber ekleyip yoğurun. Bu aşamada, peyniri taze olarak tüketebilirsiniz.
Pişirme Süreci (İsteğe Bağlı)
Kolot peyniri genellikle taze yenir, ancak bazı yörelerde pişirilerek kahvaltılık veya yemeklerde kullanılır. Pişirme için: - Peyniri küçük parçalar halinde şekillendirin ve tavada az miktarda tereyağı veya zeytinyağı ile orta ateşte 3-5 dakika kızartın. Altın rengi alana kadar pişirin.
- Alternatif olarak, fırında pişirmek isterseniz, peyniri yağlanmış bir fırın kabına yerleştirin ve 180°C'de 10-15 dakika ısıtın. Üzeri hafif kızarana kadar pişirin.
Saklama ve Servis Önerileri
- Kolot peyniri buzdolabında kapalı bir kapta 1 haftaya kadar tazeliğini korur.
- Kahvaltılarda taze veya kızartılmış olarak, börek içlerinde, salatalarda veya makarna soslarında kullanabilirsiniz.
- Peynir altı suyunu atmayın; ekmek yapımında veya çorbalarda değerlendirebilirsiniz.
Son Notlar
Kolot peyniri yapımı, sütün kalitesine ve mayalama süresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İlk denemelerde sabırlı olun ve lezzeti kendi damak zevkinize göre ayarlayın. Geleneksel tariflerde doğal malzemeler kullanmak, daha otantik bir tat elde etmenize yardımcı olacaktır. Afiyet olsun!
|